Busca

As escolas unitarias eran as existentes no rural galego hai varias décadas, mostra da vida propia das parroquias, que entón eran as máis importantes social e administrativamente. As parroquias foron, pouco a pouco, sendo desposadas da súa organización e estrutura, cando os mestres deixaron de vivir na mesma parroquia, os curas escasearon, e as escolas pasaron a ser grupos escolares xeralmente na capitalidade do concello para optimizar os recursos e estruturar a formación…

Aquí naceu Eusebio Lorenzo Baleirón o 25 de xaneiro de 1962. Morreu nesta casa o 14 de decembro de 1986. A Asociación de Escritores en Lingua Galega colocou unha placa na fachada como homenaxe ao poeta. A aldea aparece nos seus versos: “Mal coñecín a sombra dos meus pasos,/ lugares nun relanzo onde medrar a hedra/ abeirado da chuva do Tarrío con néboa”. Velaquí os lugares familiares nos que se criou Eusebio, a Eira e a Eira do…

É a casa dun indiano, O Brañeiro, cunha fermosa fonte ao fondo dunha escaleira de pedra que ten inscrita a data de 1910. Nunha das dependencias gardábase un vello Chevrolet do que aínda quedan os ferros oxidados. No xardín había unha gran gaiola de madeira para os paxaros e medraban buxos, mandarinas, milgrandeiras e camelias.

Segundo conta un veciño de Tarrío, parece…

O rego de Manselle, que pasa por Rial, está cheo de vellos muíños: o do Can, o de Rial, o do Batán, o de Chacón… Enriba da fonte da aldea érguese a cruz dun cruceiro que leva inscrita a data de 1603, o máis antigo do concello. Quizais son restos do antigo Cruceiro de Basoco, derrubado por un ciclón a principios do século pasado.…

Casas de indianos no lugar de Manselle que deu forma á novela "Pensa Nao" de Anxo Angueira. Manselle era denomonida "A Aldea rusa" nos tempos do alzamento franquista, polas cooperativas leiteiras que funcionaban na mesma, e polas ideas republicanas do seus habitantes.

O texto que segue a continuación foi extraído do libro “Pensa Nao”…

No ano 2008 levouse a cabo unha prospección terrestre e subacuática no lugar das Cortinallas, co obxectivo de localizar os posibles restos da Turris Augusti, monumento ao emperador Augusto, que o autor romano Pomponio Mela situou na zona no século I despois de Cristo. Tamén se pretendía recompilar datos acerca do histórico comercio e navegación fluvial no río Ulla desde a Idade do…

Pombal de planta circular duns 6 metros de diámetro, no lugar da Barcia.

Na parede sur da Igrexa de San Xián de Laíño localízase este reloxo de sol. Ten o gnomon invertido e as liñas horarias non corresponden coas horas reais.

Desta casa saíron ilustres militares, catedráticos, médicos... Tiñan a casa patrucial na rúa da Conga en Compostela, de modo que aquí só pasaban parte do ano. Enfronte está a casa que era a Taberna da Richalda, onde paraban as carrilanas que baixaban desde O Barbanza e amarraban os cabalos.

Esta foi a casa, hoxe desaparecida, onde naceu Agustina Carolina del Carmen Otero Iglesias, máis coñecida como Carolina Otero ou A Bela Otero.

O texto que segue a continuación foi extraído de culturagalega.gal, escrito por Encarna Otero Cepeda en 2007.

Agustina Otero Iglesias, Carolina Otero ou A Bela Otero, naceu, segundo ela mesma dixo, un 4 de novembro…

Cruceiro no lugar das Eiras, que segundo o propietario a cruz ten uns douscentos anos. Localizado dentro dunha propiedade privada, está no percorrido que fai a procesión dos lacóns o Día da Candeloria.

A casa orixinal, e o escudo, pertencían a Don Pedro de Antelo. A casa tiña unha capela, de feito pola microtoponia usada pola xente maior de Balleas, alí ao lado aínda se lle chama Tras da Capela, facendo referencia á desaparecida capela. Cando se derruíu conservouse o escudo. Don Pedro de Antelo ademais de casa grande, capela, escudo... tiña moitas terras, razón pola que no lugar aínda se manteñen nomes como A Horta de Antelo.…

Os veciños do lugar de Manselle traballaron durante dous anos na construción dun valo de contención para facer practicable un campo de xogos localizado en terreos comunais que a concentración parcelaria convertera nun vertedoiro de lixo. Manselle era denomonida "A Aldea Rusa" nos tempos do alzamento franquista, polas cooperativas leiteiras que funcionaban na mesma, e polas ideas republicanas do seus…

Situado nunha finca privada pechada no lugar de Rialiño.

É de planta circular, coas paredes encaladas e coa cubrición cónica.

Unha veciña recorda cando aínda tiña pombas. Terá uns setenta ou oitenta anos.

No lugar coñecido como A Tomada, xunto as aldeas de arriba, na parroquia de San Xián de Laíño. Ao pé da estrada Laíño-Rois.

Cruceiro de granito (plataforma e basa) e cemento (varal e cruz). A base mide 3,15 metros. O baseamento é cuadrangular con catro graos de pedra. O pedestal é cuadrangular, remata cunha roda moldurada e paramentos recadrados, de granito. O varal é…

Situado no lugar chamado Bustelo, preto das aldeas de Rialiño, Paizal e Traxeito. Neste punto tan só existen un par de vivendas, un alpendre e o pombal, ademais dun muíño xa máis abaixo, que era o que daba luz eléctrica a este pequeno enclave.

De planta circular e con muros de…

Localizado no lugar coñecido como a Banda de Tarrío, sobre o muro de peche da finca da Casa do Brañeiro situada ao pé da estrada que separa Tarrío da Banda.

Pombal de planta cuadrangular, con paredes de ladrillo recebadas e pintadas de branco e cuberta a dúas augas, con pequenas…

Localizado no medio de Imo, xunto á Eira das Cabanas.

É de planta semicircular, con paredes de cachotaría de granito con restos de encalado. As entradas das pombas, 3 orificios cuadrangulares, están delimitados por catro lousas de pedra a xeito de caixa. Cubrición a unha auga de…

O hórreo sitúase no patio pechado da casa nº 35, na Aldea de Abaixo.

Situado nun hórreo de Manselle, na parte traseira, apoiado no pináculo. O reloxo, feito nunha placa de granito, é de forma rectangular coa parte superior rematada en semicírculo. Non conserva o…

Localizado no pinche traseiro dun hórreo de Reboiras, o cal se ergue no lugar coñecido como O Outeiro, na entrada sur do núcleo, ao pé dunha pista asfaltada.

Exemplar de reloxo de sol construído nun fermoso hórreo que, ademais, ten decoración insculpida nos dous…

Fermoso exemplar de reloxo de sol construído na parte traseira dun hórreo de Rial da Lagoa.

Reloxo de granito exento e de forma circular con remate na parte superior en tres rolos con motivo floral en relevo no centro inscrito nun círculo e, sobre o do medio,…

Fermoso exemplar de reloxo de sol construído na parte traseira duns hórreo de Rial da Lagoa.

Reloxo de granito exento e de forma circular con remate na parte superior en tres rolos con motivo floral en relevo no centro inscrito nun círculo, e con volutas baixo…

Situado na cara frontal dun hórreo de Bexo, coñecido como dos Outeiros. 

O reloxo, de esfera cadrada coa parte superior semicircular, é unha placa de granito cuadrangular exenta, de formas moi sinxelas, apenas con decoración. Está acaroado á base da cruz,…

Situado no penal sur dun hórreo de Bustelo.

Curioso exemplar de reloxo de sol. O reloxo, de esfera circular, é unha pedra de granito acaroada a un pináculo que reproduce unha construción arquitectónica, unha torre, rematada en cúpula e que asenta sobre unha base…