Busca
As escolas unitarias eran as existentes no rural galego hai varias décadas, mostra da vida propia das parroquias, que entón eran as máis importantes social e administrativamente. As parroquias foron, pouco a pouco, sendo desposadas da súa organización e estrutura, cando os mestres deixaron de vivir na mesma parroquia, os curas escasearon, e as escolas pasaron a ser grupos escolares xeralmente na capitalidade do concello para optimizar os recursos e estruturar a formación…
Dodro - San Xián de Laíño | Arquitectura civil
Non ten nichos, todos os soterramentos son de foxo no terreo. Espazos entre as sepulturas de herba, sen camiños e cun cerramento exterior de muro baixo. A tumba do Premio Nobel de Literatura de 1989, Camilo José Cela, está baixo unha oliveira (Olea europaea) incluída no Catálogo Galego de Árbores Senlleiras co código 55A.
Na Adina estaban enterrados os avós e o pai de…
Padrón - Santa María de Iria Flavia | Arquitectura relixiosa
Aquí naceu Eusebio Lorenzo Baleirón o 25 de xaneiro de 1962. Morreu nesta casa o 14 de decembro de 1986. A Asociación de Escritores en Lingua Galega colocou unha placa na fachada como homenaxe ao poeta. A aldea aparece nos seus versos: “Mal coñecín a sombra dos meus pasos,/ lugares nun relanzo onde medrar a hedra/ abeirado da chuva do Tarrío con néboa”. Velaquí os lugares familiares nos que se criou Eusebio, a Eira e a Eira do…
Dodro - San Xián de Laíño | Arquitectura civil
É a casa dun indiano, O Brañeiro, cunha fermosa fonte ao fondo dunha escaleira de pedra que ten inscrita a data de 1910. Nunha das dependencias gardábase un vello Chevrolet do que aínda quedan os ferros oxidados. No xardín había unha gran gaiola de madeira para os paxaros e medraban buxos, mandarinas, milgrandeiras e camelias.
Segundo conta un veciño de Tarrío, parece…
Dodro - San Xián de Laíño | Arquitectura civil
O rego de Manselle, que pasa por Rial, está cheo de vellos muíños: o do Can, o de Rial, o do Batán, o de Chacón… Enriba da fonte da aldea érguese a cruz dun cruceiro que leva inscrita a data de 1603, o máis antigo do concello. Quizais son restos do antigo Cruceiro de Basoco, derrubado por un ciclón a principios do século pasado.…
Dodro - San Xián de Laíño | Elementos relixiosos
Casas de indianos no lugar de Manselle que deu forma á novela "Pensa Nao" de Anxo Angueira. Manselle era denomonida "A Aldea rusa" nos tempos do alzamento franquista, polas cooperativas leiteiras que funcionaban na mesma, e polas ideas republicanas do seus habitantes.
O texto que segue a continuación foi extraído do libro “Pensa Nao”…
Dodro - San Xián de Laíño | Arquitectura civil
Vivenda con certo aire modernista no lugar da Escravitude, que durante anos albergou o Bar Anaga.
Padrón - Santa María de Cruces | Arquitectura civil
Desta casa saíron ilustres militares, catedráticos, médicos... Tiñan a casa patrucial na rúa da Conga en Compostela, de modo que aquí só pasaban parte do ano. Enfronte está a casa que era a Taberna da Richalda, onde paraban as carrilanas que baixaban desde O Barbanza e amarraban os cabalos.
Dodro - San Xoán de Laíño | Arquitectura civil
Peto de ánimas no lugar de Pedroso do Norte, do que abrolla auga a través dun cano de pedra que vai dar a un lavadoiro.
Segundo contan os veciños, o peto é un engadido relativamente recente (século XX). As imaxes (Virxe das Angustias, San Francisco...) estaban nunha…
Padrón - Santa María de Cruces | Elementos relixiosos
Cruceiro do tipo de fuste ou varal colocado sobre unha plataforma elevada na que se coloca un pedestal cadrado coas arestas superiores redondeados. O fuste comeza de forma cadrada e parece ter algunhas inscricións ou debuxos. Logo vólvese octogonal. O capitel está precedido dunha pequena moldura e ten forma cadrada, con tres molduras e sen máis decoración. A cruz é de sección cadrada e comeza con bordos chafranados até aproximadamente un terzo da altura…
Padrón - Santa María de Iria Flavia | Elementos relixiosos
Macías O Namorado foi un trobador e poeta medieval, nado Padrón en 1340, de familia nobre e educado nas letras e nas ciencias. O seu lugar de nacemento é Sande (Carcacía), segundo o franciscano Juan Rodríguez del Padrón (Padrón, 1390-1450), tamén padronés e trobador, que ao relatar a historia de Ardalier y Liesa na súa primeira obra El Siervo…
Padrón - San Pedro de Carcacía | Arquitectura civil
Os veciños do lugar de Manselle traballaron durante dous anos na construción dun valo de contención para facer practicable un campo de xogos localizado en terreos comunais que a concentración parcelaria convertera nun vertedoiro de lixo. Manselle era denomonida "A Aldea Rusa" nos tempos do alzamento franquista, polas cooperativas leiteiras que funcionaban na mesma, e polas ideas republicanas do seus…
Dodro - San Xián de Laíño | Arquitectura civil
Cruz inserida nunha rocha no lugar de Extramundi de Arriba, a escasos metros do muro de peche do Pazo da Torre do Monte.
Padrón - Santiago de Padrón | Elementos relixiosos
Cruceiro do tipo de cruz localizado no interior dunha propiedade privada no lugar de Cruces. O capitel é de forma redondeada e a cruz de forma cadrada, mais talladas de forma irregular.
Padrón - Santa María de Cruces | Elementos relixiosos
As escolas unitarias eran as existentes no rural galego hai varias décadas, mostra da vida propia das parroquias, que entón eran as máis importantes social e administrativamente. As parroquias foron, pouco a pouco, sendo desposadas da súa organización e estrutura, cando os mestres deixaron de vivir na mesma parroquia, os curas escasearon, e as escolas pasaron a ser grupos escolares xeralmente na capitalidade do concello para optimizar os…
Padrón - Santa María de Cruces | Arquitectura civil
As escolas unitarias eran as existentes no rural galego hai varias décadas, mostra da vida propia das parroquias, que entón eran as máis importantes social e administrativamente. As parroquias foron, pouco a pouco, sendo desposadas da súa organización e estrutura, cando os mestres deixaron de vivir na mesma parroquia, os curas escasearon, e as escolas pasaron a ser grupos escolares xeralmente na capitalidade do concello para optimizar os…
Padrón - Santa María de Cruces | Arquitectura civil
As escolas unitarias eran as existentes no rural galego hai varias décadas, mostra da vida propia das parroquias, que entón eran as máis importantes social e administrativamente. As parroquias foron, pouco a pouco, sendo desposadas da súa organización e estrutura, cando os mestres deixaron de vivir na mesma parroquia, os curas escasearon, e as escolas pasaron a ser grupos escolares xeralmente na capitalidade do concello para optimizar os…
Padrón - Santiago de Padrón | Arquitectura civil
No lugar coñecido como A Tomada, xunto as aldeas de arriba, na parroquia de San Xián de Laíño. Ao pé da estrada Laíño-Rois.
Cruceiro de granito (plataforma e basa) e cemento (varal e cruz). A base mide 3,15 metros. O baseamento é cuadrangular con catro graos de pedra. O pedestal é cuadrangular, remata cunha roda moldurada e paramentos recadrados, de granito. O varal é…
Dodro - San Xián de Laíño | Elementos relixiosos
Casa reitoral no lugar de Carcacía, situada en fronte á Igrexa de San Pedro de Carcacía.
Padrón - San Pedro de Carcacía | Arquitectura civil
Esta é unha das dúas vivendas de planta circular na aldea de Castro, ao carón do Hórreo da Miguensa.
As edificacións máis antigas de Castro: casas redondas, palleiras, alpendres... teñen todas unha pedra de seixo nas súas paredes. A finalidade destas pedras pode ser como…
Dodro - San Xoán de Laíño | Arquitectura civil
Na actualidade forma parte do muro de peche dunha finca do núcleo, ao longo da estrada AC-307. Ao lado do solar nº 4 da Rúa Fortunato Cruces.
Cruceiro de granito e metal (a cruz). Non ten baseamento. O pedestal é cuadrangular cos ángulos superiores chafranados. O varal é de sección octogonal, moi erosionado. Non conserva o capitel. A cruz é de ferro, latina, cravada no…
Dodro - Santa María de Dodro | Elementos relixiosos
Aldea abandonada no lugar de Bustelo, preto das aldeas de Rialiño, Paizal e Traxeito. Neste punto tan só existen un par de vivendas, un alpendre e un pombal, ademais dun muíño xa máis abaixo, que era o que daba luz eléctrica a este pequeno enclave.
Dodro - San Xián de Laíño | Arquitectura civil
Capela vinculada ao Convento do Carme, localizada no interior dunha masa arborada, na parte traseira do convento.
Padrón - Santiago de Padrón | Arquitectura relixiosa
Cruz e gravado no lintel de acceso a unha vivenda no lugar da Porta dos Mariños.
O texto que segue a continuación é autoría de Fernando Cabeza Quiles.
Xa hai ben anos que nos chamou a atención o topónimo…