Busca

No río Té, houbo 55 muíños en funcionamento, no pasado século antes de vir a electricidade. A forma de propiedade máis común eran os muíños de herdeiros ou de parceiros. Estes pertencían a varios veciños, e moíase por quendas. Os muíños de maquía, pertencían a un so propietario. Normalmente eran grandes e servían tamén como vivenda do muiñeiro e da súa familia. O muiñeiro cobraba unha parte da fariña, a maquía, que…

Fonte situada no acceso sur ao lugar da Marquesa, fronte ao Muíño da Marquesa. Está realizada en cantaría de granito, con base cuadrangular sobre a que se alza un volume prismático onde se localiza o cano. Pía semicircular acaroada a un lateral da base.

Fonte no adro da igrexa parroquial de Santa Baia do Araño.

No río Té, houbo 55 muíños en funcionamento, no pasado século antes de vir a electricidade. A forma de propiedade máis común eran os muíños de herdeiros ou de parceiros. Estes pertencían a varios veciños, e moíase por quendas. Os muíños de maquía, pertencían a un so propietario. Normalmente eran grandes e servían tamén como vivenda do muiñeiro e da súa familia. O muiñeiro cobraba unha parte da fariña, a maquía, que…

Lavadoiro situado na beira do camiño que comunica os luagres de Buía e O Rabado. O recinto, delimitado por muros de cachotaría de granito, está situado a un nivel inferior con respecto á rúa, con acceso mediante unha escaleira situada nun lateral. Lavadoiro rectangular de formigón construído recentemente, acaroado lonxitudinalmente ao muro, coas pedras de lavar no resto dos lados.

Muíño de vento de planta circular e muros de cachotaría. Os abanos deste muíño non terían sido fixos como outros da zona, senón que tería unha cuberta móbil cónica, cun armazón xiratorio de madeira, movido por unha xugada de bois, que permitiría carear as aspas tendo en conta a dirección do vento. O movemento transmitiríase a un eixo e a unha ou dúas pedras de moer.

Porto no lugar de Abuín onde paran os barcos para cargar e descargar ou para abrigarse.

Porto no lugar de Sobrido, na Enseada do Pico. Aínda que empregado como porto para pequenas embarcacións, a tipoloxía dos muros poderían indicar que no pasado tivo un uso de viveiro, salina ou alfolín.

Na contorna frondosa da Punta do Agriño, ao abrigo dos ventos na entrada da Enseada de Rial, localízase o embarcadoiro de Rañó. Este pequeno complexo atópase composto por unha rampla de gran envergadura, construída en pedra de granito e…

Porto no lugar de Rial onde paran os barcos para cargar e descargar ou para abrigarse. Chégase cruzando a Ponte de Rial, ao carón do Muíño de Lodeiros, xa na desembocadura do río do Mar ou rego de Rial no Ulla.…

Pequena fortificación emprazada nun rechán no alto do Monte Pico do Porto. O castelo fai a divisoria entre os municipios de Dodro e Rois. Consiste nunha plataforma duns 24 metros de diámetro, elevada artificialmente sobre o terreo circundante a base de terra e usando, posiblemente, pedras para a contención da terra. A plataforma é circular e presenta unha pequena elevación nos bordes que pode suxerir a existencia dunha muralla ou unha estacada moi destruída na actualidade…

A mámoa esta moi preto do límite dos concellos de Dodro e Rois, na aldea da Chisca. Ten uns 20 metros de diámetro e 3 ou 4 metros de altura, con cono de violación. Estaría aquí o famoso tesouro do Campo da Chisca, que segundo di a lenda, aparecería cando pasara un rabaño de ovellas, e unha delas cunha pata tocaría nunha pedra e o atoparía.

Petróglifo descuberto no 2015, formado por círculos concéntricos e con cazoliñas no centro destes, sobre unha rocha nas inmediacións da aldea da Devesa, no lugar de Viachán. Ten certas semellanzas cun labirinto do Petróglifo de Mogor en Marín.

Pedra situada á beira do Camiño Real que une Padrón e Rianxo, descrito polo Pai Sarmiento. Unha vez subidos enriba dela faise mover compasadamente sen moito traballo. Era lugar de xogos, fai moitos anos, para os nenos pequenos, pois ao seu carón hai outras pedras con ocos que se usaban para agocharse e resgardarse da choiva. Na parte superior ten cazoletas, posiblemente orixinadas pola auga.…

Túmulo funerario neolítico que conserva restos do dolmen, con tres esteos. Forma parte dunha necrópole de catro túmulos. Nas súas inmediacións atopáronse un conxunto de microlitos e un pilum romano.

Túmulo funerario neolítico que conserva restos do dolmen. Forma parte dunha necrópole de catro túmulos. Ten unha dimensión de 10 metros de diámetro, dos cales, 6 metros corresponden ao cráter de violación, levantando apenas 40 centímetros. Nas súas inmediacións atopáronse un conxunto de microlitos e un pilum romano.

Castro de forma alongada con dúas coroas ao oeste, e outra ao leste, delimitadas por sendas murallas e terrazas intermedias. Intensificáronse tres murallas defensivas e as bases do asentamento.

Trátase dun poboado castrexo da Idade do Ferro e de época romana, sito xunto ao Monte Carboeiro, na aldea de Bexo, a unha altitude máxima de 272 metros. É un dos poboados máis grandes da zona, ocupando máis de 7.000 m2, enlazando con dous outeiros graníticos, localizados no…

Gravado rupestre formado por tres cazoletas: a primeira de 6x8 centímetros e 2 de fondo, a segunda de 7 centímetros e 2,5 de fondo, e a terceira de 7,5x4,5 centímetros de fondo. A rocha mide 3 metros de altura.

Gravado rupestre con forma de ferradura, duns 15 centímetros. O ancho do suco é de 1 centímetros e a súa fondura de 0,5 centímetros.

Gravado rupestres representando un grupo de tres cazoletas. A rocha mide 2,50 metros de norte a sur, e 1,70 de leste a oeste, cunha altura de 1,40 metros. As cazoletas teñen un diámetro de 8 centímetros.

Gravado rupestre nun batolito granítico de cor branca e forma redondeada, que representa un grupo de cazoletas. Unhas redondas (2) e outras alongadas (7). Rodeando estas cazoletas había outras oito cazoletas circulares máis pequenas. A rocha medía 5,40x2,20 metros.

Gravado rupestre emprazado na zona do cumio do Monte Carboeiro, formado por dúas cazoletas. Estas teñen 5 e 6 centímetros de diámetro, con 2,5 e 3 centímetros de fondura respectivamente. A rocha que as sostén ten 2,5 metros de longo e 1,30 metros de anchura.

Gravado rupestre emprazado nun afloramento de grandes dimensións polo que pasa un camiño. Está formado por 7 cazoletas moi pouco profundas na zona máis alta e chaira da rocha. O diámetro das cazoletas varía entre 1,50 e 2 centímetros.

Aséntase na ladeira do Monte San Gregorio orientada ao val do río Ulla. Está a unha altitude de 88 metros, e a uns 200 metros ao noroeste do lugar de Lestrobe.

Obsérvase abundante material cerámico castrexo, manual e sen decoración, así como un fragmento da roda dun muíño. Polo…