Busca

No lugar así chamado atópase unha entrada de terra no río Ulla, cun buraco que, ao subir a marea, se enchía facendo un pozo (do latín puteu).

En canto ao segundo elemento do topónimo, uns din Cornelia e outros Cornela; en calquera dos casos a orixe está na voz precéltica carn ou corn, "pedra". Este significado refórzase con outros nomes de lugar á beira do río: Cantiño (do preindoeuropeo cant- "pedra, rocha") ou o propio nome de Peirao (…

Un pequeno sendeiro leva desde a Ermida de San Pedro de Vilas até a coñecida como Fonte da Tixola.

Muíño no lugar de Quintáns.

O pozo foi construído cando a casa, no ano 1916. Conta cunha entrada por un lateral a través dun túnel escavado na pedra, como se dunha mina se tratase. Do fondo do mesmo, sae un rego de auga que emboca nunha especie de lavadoiro.

O Muíño do Prado de Isorna está situado á beira do regato de Quintáns.

Palco octogonal construído en pedra.

Manancial de auga ao carón do Camiño Portugués.

Muíño no lugar de Cerneira.

Fonte no lugar de Cerneira de Abaixo.

Fonte e lavadoiro no lugar de Vilar.

Fonte no lugar de Cimadevila.
 

Fonte e lavadoiro no lugar de Barro.

Fonte e lavadoiro no lugar da Canle.

Aínda quedan o restos da edificación (garita) vinculada ao desaparecido paso a nivel de Vilar que servía para cruzar a vía de ferrocarril que comunicaba Carril (Vilagarcía de Arousa) e Cornes (Santiago).

A primeira liña de tren do estado inaugurouse no ano 1848, cubrindo a distancia entre Barcelona e Mataró. Unha década despois, a fidalguía e a burguesía influínte galega comezaron a barallar a necesidade dunha vía férrea en Galicia, considerándose varias…

Pombal de planta circular duns 6 metros de diámetro. Muros de cachotería enfuscados e pintados.

Antigos pasais que atravesaban o río Sar Vello, no lugar do Pombal, xa no Campo da Insua. Estes desapareceron coa construción do desvío do río Sar.

Fonte e lavadoiro no lugar do Vilar.

Fonte no lugar de Balleas elaborada a partir de bloques graníticos, coa inscrición “F. Dones”.

Na parede dunha das torres do Santuario da Escravitude localízase este reloxo de sol de tipoloxía declinante a poñente, co gnomon dobrado, e coa inscrición: "POLI ARTICI / GRADI?? / AÑO IVBILEI 1745".

Pombal de planta circular duns 6 metros de diámetro, no lugar da Barcia.

Fonte próxima ao Castelo da Rocha Branca, onde a auga abrollaba dun cano de pedra, que caía sobre unha pía na que se poden apreciar as marcas do afiado de ferramentas de corte.