Busca

As escolas unitarias eran as existentes no rural galego hai varias décadas, mostra da vida propia das parroquias, que entón eran as máis importantes social e administrativamente. As parroquias foron, pouco a pouco, sendo desposadas da súa organización e estrutura, cando os mestres deixaron de vivir na mesma parroquia, os curas escasearon, e as escolas pasaron a ser grupos escolares xeralmente na capitalidade do concello para optimizar os recursos e estruturar a formación…

Aquí naceu Eusebio Lorenzo Baleirón o 25 de xaneiro de 1962. Morreu nesta casa o 14 de decembro de 1986. A Asociación de Escritores en Lingua Galega colocou unha placa na fachada como homenaxe ao poeta. A aldea aparece nos seus versos: “Mal coñecín a sombra dos meus pasos,/ lugares nun relanzo onde medrar a hedra/ abeirado da chuva do Tarrío con néboa”. Velaquí os lugares familiares nos que se criou Eusebio, a Eira e a Eira do…

É a casa dun indiano, O Brañeiro, cunha fermosa fonte ao fondo dunha escaleira de pedra que ten inscrita a data de 1910. Nunha das dependencias gardábase un vello Chevrolet do que aínda quedan os ferros oxidados. No xardín había unha gran gaiola de madeira para os paxaros e medraban buxos, mandarinas, milgrandeiras e camelias.

Segundo conta un veciño de Tarrío, parece…

Fonte que forma parte do conxunto de edificacións do Pazo de Tarrío. Manuel Lorenzo Baleirón, no seu libro “Toponimia de Dodro e de Laíño. Os nomes na auga”, descríbea como segue. Enriba dos dous canos dunha fonte…

O rego de Manselle, que pasa por Rial, está cheo de vellos muíños: o do Can, o de Rial, o do Batán, o de Chacón… Enriba da fonte da aldea érguese a cruz dun cruceiro que leva inscrita a data de 1603, o máis antigo do concello. Quizais son restos do antigo Cruceiro de Basoco, derrubado por un ciclón a principios do século pasado.…

Casas de indianos no lugar de Manselle que deu forma á novela "Pensa Nao" de Anxo Angueira. Manselle era denomonida "A Aldea rusa" nos tempos do alzamento franquista, polas cooperativas leiteiras que funcionaban na mesma, e polas ideas republicanas do seus habitantes.

O texto que segue a continuación foi extraído do libro “Pensa Nao”…

Fonte no lugar de Balleas elaborada a partir de bloques graníticos, coa inscrición “F. Dones”.

Pombal de planta circular duns 6 metros de diámetro, no lugar da Barcia.

Na parede sur da Igrexa de San Xián de Laíño localízase este reloxo de sol. Ten o gnomon invertido e as liñas horarias non corresponden coas horas reais.

Desta casa saíron ilustres militares, catedráticos, médicos... Tiñan a casa patrucial na rúa da Conga en Compostela, de modo que aquí só pasaban parte do ano. Enfronte está a casa que era a Taberna da Richalda, onde paraban as carrilanas que baixaban desde O Barbanza e amarraban os cabalos.

Fonte no lugar de Imo.

Muíño no lugar de Teaio.

Fonte no lugar de Bustelo.

Traída de auga que chegaba ao Pazo do Marqués de Bendaña a través dunha longa canle labrada en pedra duns 400 metros de lonxitude.

Esta foi a casa, hoxe desaparecida, onde naceu Agustina Carolina del Carmen Otero Iglesias, máis coñecida como Carolina Otero ou A Bela Otero.

O texto que segue a continuación foi extraído de culturagalega.gal, escrito por Encarna Otero Cepeda en 2007.

Agustina Otero Iglesias, Carolina Otero ou A Bela Otero, naceu, segundo ela mesma dixo, un 4 de novembro…

Pombal de planta circular que forma parte do conxunto de edificacións que conforman Cedonosa.

Cruceiro no lugar das Eiras, que segundo o propietario a cruz ten uns douscentos anos. Localizado dentro dunha propiedade privada, está no percorrido que fai a procesión dos lacóns o Día da Candeloria.

Fonte e lavadoiro no lugar da Medela.

Fonte e lavadoiro no lugar do Campo.

Fonte e lavadoiro no lugar de Beiro, a poucos metros da Igrexa Vella.

A casa orixinal, e o escudo, pertencían a Don Pedro de Antelo. A casa tiña unha capela, de feito pola microtoponia usada pola xente maior de Balleas, alí ao lado aínda se lle chama Tras da Capela, facendo referencia á desaparecida capela. Cando se derruíu conservouse o escudo. Don Pedro de Antelo ademais de casa grande, capela, escudo... tiña moitas terras, razón pola que no lugar aínda se manteñen nomes como A Horta de Antelo.…

Fonte no lugar que dá nome a esta fonte, onde a auga abrolla por un cano de pedra.

Fonte no lugar da Codeseira cuxas augas eran potables até que o Concello de Catoira canalizou as augas sucias por enriba e contaminou as augas.

Os veciños do lugar de Manselle traballaron durante dous anos na construción dun valo de contención para facer practicable un campo de xogos localizado en terreos comunais que a concentración parcelaria convertera nun vertedoiro de lixo. Manselle era denomonida "A Aldea Rusa" nos tempos do alzamento franquista, polas cooperativas leiteiras que funcionaban na mesma, e polas ideas republicanas do seus…