Cruceiro Nº 1 de Traba

Posiblemente do século XVII, foi reedificado en 1918 polos canteiros José Manuel Rial Trillo, Manuel Iglesias Romero e Vicente Rial, veciños da parroquia, polo prezo de 115 pesetas. Foi restaurado porque estaba moi deteriorado, “amenazaba caerse, lo que podía ocasionar unha desgracia por ser aquel sitio el punto donde se reúnen los vecinos en los días festivos y tiempos desocupados, desde tiempo inmemorial”. Os referidos canteiros restauraron e reedificaron o crucifixo, as súas imaxes e incluso o adro., como recolle un documento ao que tivo acceso Xosé Comoxo Rodríguez: “Hechar una pilastra, repicar todo, incluso las imágenes, poner unos ganchos de hierro a fin de enlazar el oratorio o camarín donde se contiene tres imágenes de piedra y encima la cruz con la efigie del Divino Redentor y arreglar el terreno que pertenece al santuario que constituyó su atrio haciendo unhas paredillas (...). Linda por el nordeste con terreno a corral de unhas cuadras de Francisco Minguéns; noroeste y surueste linda con caminos públicos del lugar, suroeste linda con una pared de terreno a viña de los herederos de Gago”.

Cruceiro do tipo de capeliña de granito situado no espazo libre do  lugar de Traba. Plataforma dun único chanzo e base prismática, sobre a que se alza un fuste octogonal. Capela con base moldurada e con anxo, co remate superior en arco, con detalles nas esquinas. No interior da capeliña destaca polas súas dimensións a imaxe de San Antonio de Padua, que leva o neno no brazo esquerdo, unha flor no dereito e o hábito franciscano. Á súa esquerda aparece unha figura máis pequena, a Virxe do Socorro, que leva na man esquerda o que podería ser un cáliz. Detrás destas figuras, hai outra vestida con hábito (?), que pode se pode ver a través dunha pequena “porta” ovalada na parede posterior da capela. Cruz superior de sección hexagonal e remates cuadrangulares nos extremos, cun cristo no anverso. O Cristo leva as mans abertas, coroa de espiños e cartela de INRI.